MỘT SỐ MOTIF VỀ NHÂN VẬT ANH HÙNG TÀI TRÍ TRONG TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN NAM BỘ

Tóm tắt

Truyền thuyết dân gian Nam Bộ đã dựng lên một cách uy nghi, lẫm liệt hình tượng những anh hùng chống Pháp. Là tác phẩm tự sự dân gian, truyền thuyết dân gian Nam Bộ có thể được khảo sát từ góc độ motif. Qua khảo sát những truyền thuyết kể về người anh hùng, chúng tôi phát hiện một số motif đặc sắc: Được giúp sức; Lập mưu, lừa giặc; Sáng tạo vũ khí; Thắng trận,… Chúng tôi gọi đây là những motif về nhân vật anh hùng tài trí. Bài viết này xin giới thiệu những motif vừa nêu, đồng thời thử lý giải cơ sở hình thành từng motif, nhìn từ góc độ lịch sử - xã hội. Nhìn chung, các motif này xuất phát từ quan niệm của nhân dân về yếu tố tâm linh, về chính nghĩa, về sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc trong tiến trình dựng nước và giữ nước. Những motif này góp phần giúp truyền thuyết dân gian Nam Bộ trở thành những bài ca giữ nước bi hùng của toàn dân tộc.